Sivîlên li herêmên Faşîr û Bakurê Kurdistanê yên Sûdanê ji ber êrîşên dijwar ji herêmê direvin. NY û Dadgeha Cezayê ya Navneteweyî hişyariyên sûcên şer dane.

Her ku şer û pevçûn li rojavayê Sûdanê dijwartir dibin, bi hezaran sivîl ji Bakurê Kurdistanê û parêzgehên Faşîr ber bi deverên derdorê ve koçber dibin.

Neteweyên Yekbûyî ragihand ku bi deh hezaran kes ji pênc navçeyên parêzgeha Bakurê Sûdanê reviyane ji ber ku artêş û Hêzên Piştgiriya Lezgîn (HDK) şer gur kirine. Şer piştî ku HDK hefteya borî Faşîr girt, dijwartir bû.

Serdozgerê Dadgeha Cezayê Navneteweyî (ICC) Kerîm Xan diyar kir ku raporên kuştinên girseyî, tecawiz û îxlalkirinên din ên giran ên ji hêla Faşîr ve, ger werin piştrast kirin, dê bibin "sûcên şer û sûcên li dijî mirovahiyê". Xan diyar kir ku dadgeh dê pêvajoya berhevkirina delîlan bilez bike û ew li benda agahdarî û belgeyên ji herêmê ne da ku edaletê garantî bikin.

Çavkaniyên hikûmetê ragihandin ku balafirên bêpîlot ên HDKê li bajarên el-Luyyib, el-Rahd û el-Ubeyd ên bakurê Sûdanê sîvîlan hedef girtine, di encamê de bi dehan kes mirine û birîndar bûne. Li gorî agahiyan, êrîşên bi vî rengî li bajarokên Kurnoy û el-Tine yên bakurê Darfûrê jî çêbûne.

Nûnerê Taybet ê Dewletên Yekbûyî yên Emrîkayê ji bo Karûbarên Efrîqa û Ereban, Masad Boulos, ragihand ku Washington bi aliyan re li ser "agirbesteke mirovî" dixebite. Boulos komkujiyên dawî yên li Faşîr wekî "bi tevahî nayên qebûlkirin" bi nav kir.

Gefa birçîbûnê li Faşîrê

Li gorî Associated Press, Dabeşkirina Merhaleya Ewlekariya Xwarinê ya Yekgirtî (IPC) li bajarên Faşîr û Kadugli yên li başûrê Sûdanê birçîbûn destnîşan kir. Li gorî raporê, bîst herêmên din ên li seranserê Darfûr di bin talûkeya birçîbûnê de ne.

Ofîsa Karûbarên Mirovî ya Neteweyên Yekbûyî (OCHA) diyar kir ku rewşa bi hezaran sivîlên li Faşîrê nayê zanîn û rê li ber rêxistinên mirovî tê girtin ku bikevin bajêr. Yekîtiya Bijîşkên Sûdanî jî diyar kir ku Rêxistina Mafên Mirovan (HDK) bi hezaran sivîlan di bajêr de dihêle û nahêle ku ew derkevin.

Hat ragihandin ku di rojên dawî de zêdetirî 20 hezar kes li bajarokê Tulayle yê li rojavayê Faşîrê penaber bûne, koçberî hîn jî berdewam dike û hewcedariyek lezgîn bi xwarin, av û dermanan heye.

Berdevkê Xaça Sor got, "Rewşa mirovî her roj xirabtir dibe. Şer nahêlin alîkarî bigihîje welat; divê korîdorên ewle yên tahliyekirinê werin vekirin."

Îddîayên îdamên girseyî

Denise Brown, Koordînatora Alîkariyên Mirovî ya NY bo Sûdanê, got ku wê raporên nepiştrastkirî wergirtine ku sivîlên ku hewl didin ji Faşîr birevin ji aliyê rêxistinên nehikûmî ve têne îdamkirin. Brown destnîşan kir ku bajar di bin dorpêçê de ye û tîmên NY ji 500 rojan zêdetir destûr nayê dayîn ku bikevin herêmê.

HDK piştî girtina Faşîr di 26ê Cotmehê de bi kuştina bi hezaran sivîlan tê tawanbarkirin. Ev hêz niha çar ji pênc parêzgehên Darfûrê û piraniya Darfûra Bakur kontrol dike. Artêş li ser piraniya 13 parêzgehên welêt li başûr, bakur, rojhilat û navendê, tevî paytext Xartûmê, kontrola xwe didomîne. (ÎLKHA)