Çin merkezli yapay zekâ uygulaması DeepSeek, Silikon Vadisi’nde büyük yankı uyandırdı. Gece yarısı yayımlanan DeepSeek-R1, ABD’de en çok indirilen ücretsiz uygulama olarak Apple listelerinin zirvesine çıktı.

Şirket, yeni sohbet botunun ChatGPT ile rekabet edebileceğini duyurdu. Üstelik geliştirme maliyetinin yalnızca çok küçük bir kısmı tuttuğunu iddia etti.

Uygulamanın hızlı yükselişi, çip devi Nvidia’nın piyasa değerinden 600 milyar dolar "yüzde 17" silinmesine yol açtı; bu, ABD borsa tarihindeki tek bir hisse için en büyük günlük kayıp olarak kaydedildi. Diğer bazı teknoloji hisseleri de düşüşten etkilendi.

DeepSeek’in başarısı, Amerikan yapay zekâ hâkimiyeti konusunda şüpheler yarattı. Çin uzun süredir ABD’nin gerisinde görülüyordu; şimdi ise öne geçtiği izlenimi oluştu. Girişim sermayedarı Marc Andreessen, DeepSeek-R1’in gelişini “Yapay Zekâ’nın Sputnik Anı” olarak nitelendirdi.

Uygulama şu anda manşetlerden düşmüş olsa da, Silikon Vadisi’nde etkisi devam ediyor. DeepSeek, ChatGPT üreticisi OpenAI’nin CEO’su Sam Altman gibi Amerikalı yöneticilerin savunduğu bazı yapay zekâ varsayımlarını sorguluyor. Özellikle veri merkezleri, sunucular ve yüksek enerji tüketimi ile sınırları zorlamak artık tek yol olarak görülmüyor.

Pazartesi günü şirketler durumu fark ettiğinde, birçok kurum çalışanların uygulamayı kullanmasını yasaklamak için harekete geçti. DeepSeek’in Çin merkezli olması, kullanıcı verilerinin paylaşılabileceği endişesini artırdı.

Bazı Silikon Vadisi start-up’ları ise maliyetleri düşürmek amacıyla daha pahalı Amerikan modelleri yerine DeepSeek’i tercih ediyor. Yatırımcılar, tasarruf edilen fonların kritik ihtiyaçların finansmanına yardımcı olduğunu belirtiyor. Çevrimiçi forumlarda kullanıcılar, DeepSeek-R1’i kendi cihazlarında çalıştırmayı öğretiyor; böylece verilerin gizlice paylaşılmasını önlemeyi amaçlıyorlar.

Uzmanlar, DeepSeek’in gelişimini ABD ve Çin’in yapay zekâ rekabetinde dönüm noktası olarak değerlendiriyor. DeepSeek, Amerikan muadillerine kıyasla çok daha az kaynak ve maliyetle lider bir model geliştirdiğini iddia ediyor. OpenAI sadece 2024 yılında 5 milyar dolar harcarken, DeepSeek-R1’in maliyeti yalnızca 5,6 milyon dolar oldu; model, birden çok kıyaslamada OpenAI’nin o1 modelini geride bıraktı.

Trump yönetimi ve büyük Amerikan teknoloji şirketleri, yapay zekâ ile ilgili anlaşmaları ve açıklamaları genellikle Çin’in önünde kalmak için kritik adımlar olarak sunuyor. Yapay zekâ sorumlusu David Sacks, Yapay Zeka Eylem Planı açıklamasında teknolojinin ekonomik ve ulusal güvenlik açısından derin etkileri olacağını vurguladı.

Ancak, DeepSeek’in Çin kökeni, güvenlik endişelerini gidermeyi başaramadı. (İLKHA)