ABD’de federal bir yargı paneli, Novo Nordisk ve Eli Lilly’ye karşı açılan ve hastaların kilo verme ilaçlarını kullandıktan sonra kısmen ya da tamamen görme kaybı yaşadıklarını öne süren davaların tek merkezde toplanmasına karar verdi.

Pazartesi günü yapılan açıklamaya göre, davalar Pensilvanya’daki federal mahkemede görülecek.

Karmaşık federal davaları yöneten ABD Çok Bölgeli Davalar Yargı Paneli (JPML), davacıların talebini kabul ederek, görme kaybına ilişkin davaların, aynı ilaçların mide-bağırsak yan etkileriyle ilgili mevcut toplu davalara eklenmemesine hükmetti. Bunun yerine, Philadelphia Federal Mahkemesi’nde ayrı bir çok bölgeli dava (MDL) süreci başlatılmasına karar verildi.

Panel, her iki dava grubunda bazı ortak noktalar bulunmasına rağmen, yaralanma türlerinin farklı olması nedeniyle süreçlerin ayrı yürütüleceğini, ancak her iki davanın da ABD Bölge Yargıcı Karen Marston tarafından ele alınacağını bildirdi.

Yeni MDL kapsamındaki davalarda, Novo Nordisk’in Ozempic, Wegovy ve Saxenda ile Eli Lilly’nin Trulicity adlı ilaçlarının, kan akışının azalması ya da kesilmesi sonucu optik sinirin zarar görmesine yol açan ve körlüğe neden olabilen “arteritik olmayan anterior iskemik optik nöropati” riskini tetikleyebileceği iddia ediliyor.

Şirket temsilcileri konuya ilişkin yorum taleplerine henüz yanıt vermezken, davacıların avukatları yaptıkları açıklamada Yargıç Marston ile çalışmayı sabırsızlıkla beklediklerini belirtti.

Söz konusu ilaçlar, GLP-1 agonistleri olarak bilinen, sindirimi yavaşlatan ve tokluk hissini uzatan hormonları taklit eden enjeksiyon yoluyla kullanılan ilaçlar sınıfına giriyor. İlk olarak diyabet tedavisi için geliştirilen bu ilaçların bazı versiyonları günümüzde kilo verme amacıyla da yaygın biçimde reçete ediliyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) ağustos ayında yayımladığı bir çalışmaya göre, diyabet hastası yetişkinlerin dörtte birinden fazlası bu ilaçları kullanıyor.

Davacılar, optik nöropati davalarının, ilacın mide-bağırsak sisteminde felce yol açtığı iddia edilen gastroparezi davalarından farklı tıbbi kanıtlar içerdiğini savunarak ayrı bir MDL oluşturulmasını talep etmişti. Gastropareziye ilişkin davalar Şubat 2024’te Yargıç Marston önünde birleştirilmişti.

Mahkeme kayıtlarına göre, federal mahkemelerde şu anda 30 optik nöropati davası bulunurken, eyalet mahkemelerinde açılan dava sayısı 40’ı aşıyor. Bu davalar, Temmuz 2024’te yayımlanan ve ilaçlarla bu rahatsızlık arasındaki olası riske dikkat çeken bir çalışmanın ardından açılmaya başladı. Gastroparezi iddialarına ilişkin MDL’de ise yaklaşık 3 bin dava bulunuyor.

Novo Nordisk ve Eli Lilly, hem gastroparezi hem de optik nöropati iddialarını reddediyor. Şirketler, gastroparezi riskinin bilinen bir yan etki olduğunu ve ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) onayı olmadan ilaç tasarımlarında değişiklik yapamayacaklarını savunuyor. (İLKHA)