Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy "15 binden fazla envanterlik buluntunun gün yüzüne çıkarıldığı bütün bu arkeolojik çalışmalar için sadece 2025 yılında ayırdığımız kaynak miktarı 3,5 milyar liradır." dedi.

Ersoy, TBMM Genel Kurulu'nda, Bakanlığının 2026 yılı bütçesine ilişkin yaptığı sunumda, bu yıl tüm zamanların 9 aylık gelir rekorunu kırdıklarını belirtti.

"2025 Ocak-Eylül döneminde turizm gelirimiz bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,7 oranında artarak 50 milyar dolara yükselmiştir." diyen Ersoy, yabancı turistlerin kişi başı gecelik harcamasının bu yıl 116 dolara yükseldiğini söyledi.

Bu büyümenin, en önemli hedeflerinden biri olan "nitelikli turisti ülkeye çekme" konusunda gerçekleştirdikleri ilerlemeyi ve istikrarı açıkça gösterdiğini vurgulayan Ersoy, yaptıkları çalışmalar sayesinde kasım itibarıyla 9 farklı sosyal medya platformunda 21 milyon 200 bin takipçiye ulaştıklarını kaydetti.

Türkiye'nin Michelin yıldızlı restoran sayısının 17'ye ulaştığını bildiren Ersoy, bu tablonun, Türkiye'nin gastronomideki yükselişinin ve dünya çapındaki değerinin güçlü bir göstergesi olduğuna dikkati çekti.

Yaklaşık 19 bin konaklama tesisinin sürdürülebilir turizm belgesi veya sertifikası aldığını belirten Ersoy, ayrıca, Türk turizminin artık dünyaya "yönetici ihraç eden" bir konuma geldiğini vurguladı.

Bakan Ersoy, 21 ayrı noktada halk plajı hizmete açtıklarını, 2026'da 7 ücretsiz girişli halk plajı daha açmayı planladıklarını dile getirdi.

Türkiye'nin, ülkede yürütülen yıllık 780 kazı ve araştırma çalışmasıyla bu alanda lider ülke konumunda olduğunu belirten Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:

"2025 yılı itibarıyla 65 ilde 255 kazı alanında çalışma yapılmaktadır. Yabancı heyetlerce yürütülen 29 kazımızı da 12 aylık kazı programına dahil ederek her birine Türk Koordinatör Kazı Başkanı atadık. Gururla ifade etmek isterim ki bugün yerli ve milli Türk arkeolojisi, bütün insanlık tarihini aydınlatacak çalışmalara ev sahipliği yapmaktadır. 15 binden fazla envanterlik buluntunun gün yüzüne çıkarıldığı bütün bu arkeolojik çalışmalar için sadece 2025 yılında ayırdığımız kaynak miktarı 3,5 milyar liradır. Proje kapsamında, ilk 11 aylık süreçte 1200'den fazla uzmanın, 3 binden fazla çalışanın istihdam edilmesini sağladık."

Ersoy, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki varlık sayısının 22'ye yükseldiğini dile getirerek "2020 yılında UNESCO Geçici Listesi'ne kaydedilen Zerzevan Kalesi ve Mithraeum'un adaylık dosyası da 2026 yılında değerlendirilmek üzere Dünya Miras Merkezi'ne sunulmuştur. UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne eklenmiş varlık sayısı da 79'a yükselmiştir." ifadelerini kullandı.

"Laboratuvar çalışmalarıyla bu kararlar alındı"

Bu yılın 9 ayında onarım ve restorasyonunu tamamladıkları eser sayısının 101 olduğunu, yıl sonuna kadar bunun 121'e çıkarılacağını kaydeden Ersoy, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'ndeki restorasyona ilişkin şu bilgileri verdi:

"Mimar Sinan'dan bu yana yapılan en kapsamlı restorasyon çalışması ile Ayasofya'yı hem koruyacağız hem de gelecek nesillere en sağlam şekilde ulaştıracağız. Bu noktada bir kez daha tüm restorasyon faaliyetlerimizde bilimsel yöntem ve uygulamalara bağlı kaldığımızı vurgulamayı gerekli görüyorum. Atılacak her adım, alanında uzman akademisyenlerimizin yer aldığı bilim kurullarınca belirlenmekte, yapılan her müdahale ve koruma işlemi kurul kararlarıyla uygulanmaktadır. Ayasofya'da yapının zarar görmemesi için bir yıllık hazırlık süreci ve 50'den fazla toplantı gerçekleştirildi. Oluşabilecek tüm sabit ve hareketli yüklerin statik hesapları, zeminlerde yükleme testi, zemin testi ve jeoradar taramaları yapılarak laboratuvar çalışmalarıyla bu kararlar alındı."

Hatay'da Eski Meclis ile Gastronomi binalarındaki restorasyon çalışmaları ile Kurtuluş Caddesi'ndeki kentsel tasarım uygulamalarının 2'nci etap çalışmalarını gelecek yıl başında tamamlayacaklarını anlatan Ersoy "Tarihi Meclis binamızı aslına uygun olarak yeniden inşa ettik ve şimdi onu sanatla işlevlendireceğiz. Bu özel yapıyı, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğümüze bağlı yerleşik bir sahne olarak hayata yeniden dahil edeceğimiz bilgisini sizlerle paylaşmaktan büyük memnuniyet duyuyorum." diye konuştu.

Kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadeleye dair verilere değinen Ersoy "2025 yılında yurt dışından iadesini sağladığımız 180 eser ile birlikte 2002-2025 yılları arasında yurt dışından getirilen eser sayısı 13 bin 448'e ulaşmıştır. Bunların 9 bin 133'ü ise 2018 yılı sonrasında ülkemize kazandırılmıştır." dedi.

Ersoy, bu yıl itibarıyla 217 müze ve 146 düzenlenmiş ören yerinin hizmet verdiğini belirterek "2025 yılı kasım ayı sonu itibarıyla Bakanlığımıza bağlı müze ve ören yerlerini yaklaşık 31 milyon 750 bin kişi ziyaret etmiştir." diye konuştu.

Bakanlığa bağlı kütüphanelerde üye sayısının 7 milyona çıktığını kaydeden Ersoy, kitap sayısının yıl sonunda 26 milyon 400 bine ulaşacağını dile getirdi.

Bakan Ersoy, Çanakkale Tarihi Alanı'nı 5 milyona yakın kişinin ziyaret ettiğini belirterek "Çalışmalarımızın neticesinde 15 şehitlik daha tespit ettik. Hamdolsun şu ana kadar bu şehitliklerin de 7 tanesi ihya edilmiştir." ifadelerini kullandı.

Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığının önemine işaret eden Ersoy, 111'i deprem bölgesinde olmak üzere, Türkiye genelinde 515 cemevinin bakım-onarım ve tefrişatını tamamladıklarını, buna ilişkin 380 sürecin ise devam ettiğini kaydetti.

Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünün faaliyetlerine yönelik bilgi veren Ersoy, şöyle devam etti:

"Türkiye'nin en büyük sanat kurumu olan Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğümüz, 2024-2025 tiyatro sezonunda 99'u yerli, 138'i yabancı olmak üzere toplam 237 oyun sahnelemiştir. Gerçekleştirilen 6 bin 676 temsil ile 2 milyon 269 bin rekor seyirciye ulaşılmıştır. Bu sene 65'i çocuk, 236'sı profesyonel, 78'i geleneksel olmak üzere 379 özel tiyatro projemize toplam 97 milyon 216 bin lira destek sağladık."

Ersoy, sinema sektörüne sağlanan desteğin 490 milyon 894 bin liraya ulaştığını bildirdi.

"Bu, tarifsiz bir acı"

Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Grand Kartal Otel'de çıkan yangında hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı dileyen Ersoy "Benim de iki evladım var. Evlatlarını, ailelerini kaybedenler oldu. Bu, tarifsiz bir acı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yangının ardından 16 Nisan 2025'te birinci teftiş, 17 Haziran 2025'te yapılan ikinci teftiş sonuçlarına rağmen Bakanlık olarak bürokratlarımız hakkında Danıştay'ın aldığı karardan çok daha önce soruşturma izni verdik. Soruşturma izni verilmediği söylemi aslında gerçeği yansıtmıyor. Yargı süreci devam etmektedir." ifadelerini kullandı.

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, Bakanlığın 2024 Yılı Denetim Raporlarında yer alan bulguların ağırlıklı olarak usule ilişkin hatalardan kaynaklandığını belirterek "Elbette, milletin emaneti olan bir makamda hataya küçük büyük ayırımı yapmamız söz konusu değildir. Dolayısıyla belirlenen hataların giderilmesi için ilgili Bakanlık birimlerimiz ivedilikle talimatlandırılmış ve bu konuya ilişkin işlemlerde son aşamaya gelinmiştir." dedi. (İLKHA)