Yaz aylarında açık hava aktivitelerinin artmasıyla kenelerle bulaşan Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi vakalarının da arttığını belirten uzmanlar, bu hastalığın ölümcül olabildiğini söylüyor.

Hastalığın kene ısırığı dışında çiftlik hayvanlarının kan ve dokularıyla temasla da bulaşabileceğini dile getiren Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, Kırım-Kongo Kanmalı Ateşi hastalığı ve hastalığın bulaş yolları hakkında bilgi verdi ve korunmak için önerilerde bulundu.

Keneler hayvanlarda hastalık oluşturmuyor, sadece insanları etkiliyor!

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına keneler tarafından taşınan Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirüs grubuna ait bir virüsün neden olduğunu aktaran Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanama gibi bulgular ile seyreder. Ölümlere neden olabilen zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) karakterli bir enfeksiyon hastalığıdır.” dedi.

Etken virüsün temel olarak yabani hayvanlarda ve kenelerde bulunduğunu dile getiren Mamçu, “Virüs kenelerin ısırması sonucu tavşanlara, bazı kuşlara, kemiricilere, sığır, koyun gibi çiftlik hayvanlarına bulaşabilir. Fakat keneler hayvanlarda hastalık oluşturmaz sadece insanları etkiler.” şeklinde konuştu.

Çiftlik hayvanlarının kan ve doku temasıyla da bulaşabiliyor!

Kırım Kongo virüsünün insanlara temel olarak, virüs taşıyan kenenin ısırması ile bulaştığını vurgulayan Mamçu, “Bunun dışında, virüs taşıması muhtemel sığır, koyun gibi çiftlik hayvanlarının kan ve dokularıyla temasla da bulaşabilir.” dedi.

Evcil hayvanlardan ısırma-tırmalama yoluyla bulaşmanın ise mümkün olmadığını kaydeden Mamçu, kenelerin bulunduğu alanlarda çalışanlar, piknik yapanlar, avcılar, veterinerler, kasaplar ve sağlık çalışanlarının risk grubu içerisinde yer aldıklarını açıkladı.

Şiddetli vakalar ölümle sonuçlanabiliyor!

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığına neden olan virüsün kene ısırması ile alındığında 1-3 gün, kan/doku teması yoluyla alındığında ise 3-13 gün arasında belirtilerini göstermeye başladığına dikkat çeken Mamçu, “Hastalık belirtileri arasında; ateş, halsizlik, kas ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal bulunur. Cilt ve cilt altı kanamaların dışında, diş eti kanaması, burun kanaması, mide barsak  kanaması, idrar yolu kanamaları, beyin ve batın içi kanamalar da görülebilir.” dedi.

Daha ağır seyirli olan hastalık sürecinde ise bulguların daha şiddetli olabileceğini aktaran Mamçu, şunları söyledi:

“Kanamalar daha ön planda olabilir. Şuur değişiklikleri, böbrek yetmezliği ve koma ile ölüm gelişebilir. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının ölüm oranı yaklaşık yüzde 10 civarındadır. Hasta öyküsü, laboratuvar  ve muayene bulguları ile diğer enfeksiyonlardan ayırt edilebilir.

Hastalığın tedavisinin esasını destek tedavisi seçenekleri oluşturur. Bugün için hastalıktan korunmaya yönelik etkinliği kanıtlanmış bir aşı veya etkene sahip spesifik bir ilaç bulunmamakta. Ülkemizde hastalığa karşı aşı geliştirme çalışmaları devam etmekte.”

Vücuttaki keneye zarar vermek virüs aktarımını hızlandırabilir!

Kenenin vücuttan nasıl çıkarılması gerektiği hakkında da bilgi veren Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Kene bir cımbızla, kenenin deriye yapıştığı yerden tutulup sağa sola oynatılarak çok yavaş hareketlerle çivi çıkarır gibi çıkarılmalı.” dedi.

Vücut üzerindeki kenelerin öldürülmemesi veya patlatılmaması gerektiğinin altını çizen Mamçu, “Keneler üzerine sigara basmak, kolonya, gaz yağı gibi maddeler dökmek kenenin kasılmasına sebep olarak vücut içeriğini kan emdiği kişiye aktarmasına sebep olacağı için vücut üzerindeki keneye herhangi bir şekilde zarar verilmemeli. Kene vücuttan çıkartıldıktan sonra, ısırık yeri su ve sabunla temizlenmeli ve daha sonra antiseptik ile silinmeli. Çıkarılamıyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Kene vücuttan ne kadar kısa sürede çıkarılırsa hastalık riski de o kadar azalır.” açıklamasını yaptı.

Kenelerin vücuda girmesini engellemek için önlem alınmalı!

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı vakalarında, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı verilerine göre artış olmadığını ifade eden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Ancak, tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik alanları gibi kene yönünden riskli yerlere gidilirken, kenelerin vücuda girmesini engellemek maksadıyla mümkün olduğu kadar vücudu örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı ve ayrıca kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmeli.” dedi.

Oturulacak yerlere de açık renkli örtü serilmesini öneren Mamçu, sözlerini şöyle tamamladı:

“Hayvanların üzerindeki keneye, hayvanların kan ve idrarına çıplak elle dokunulmamalı. Riskli alanlardan döndükten sonra kene olup olmadığını görmek için vücudun ve elbiselerin her yerine dikkatlice bakılmalı. Vücudun özellikle diz arkası, koltuk altları, kulak arkası, ense, saç dipleri ve kasıklar dâhil kontrol edilmeli ya da ettirilmeli.” (İLKHA)