گزارش منتشرشده از سوی نهاد «مدافع حقوق» در فرانسه نشان می‌دهد که تبعیض دینی، به‌ویژه علیه مسلمانان، در سال‌های اخیر به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. داده‌ها حاکی از آن است که به‌خصوص زنان محجبه در بسیاری از عرصه‌ها با طرد و محرومیت نظام‌مند روبه‌رو هستند.

گزارش جدید «نهاد مدافع حقوق» فرانسه نشان می‌دهد که تبعیض مبتنی بر دین در این کشور رو به افزایش است. طبق این پژوهش، یک‌سوم مسلمانانی که در نظرسنجی شرکت کردند، در سال‌های اخیر مورد تبعیض قرار گرفته‌اند.

فرانسه دارای جمعیت بزرگی از مسلمانان است که عمدتاً از مستعمرات پیشین این کشور مهاجرت کرده‌اند. با این حال، به دلیل ممنوعیت قانونی جمع‌آوری داده‌های مربوط به هویت دینی یا قومی شهروندان، تولید آمار دقیق درباره گستردگی تبعیض دشوار است.

پژوهش سال ۲۰۲۴ که توسط کلر هدون، رئیس نهاد، ارائه شد، با مشارکت ۵ هزار نفر صورت گرفت. ۷ درصد شرکت‌کنندگان گفتند طی پنج سال گذشته به دلایل دینی با تبعیض مواجه شده‌اند. این رقم در سال ۲۰۱۶ تنها ۵ درصد بود.

در میان افرادی که خود را مسلمان معرفی کرده یا مسلمان تلقی شده‌اند، ۳۴ درصد تبعیض را تجربه کرده‌اند. این رقم در دیگر گروه‌های دینی ۱۹ درصد و در مسیحیان تنها ۴ درصد گزارش شده است.

زنان محجبه، بیشترین هدف تبعیض

بر اساس گزارش، زنان مسلمان نسبت به مردان بیشتر طرد می‌شوند. ۳۸ درصد زنان مسلمان اعلام کرده‌اند که تبعیض را تجربه کرده‌اند؛ درحالی‌که این رقم در میان مردان ۳۱ درصد است.

زنان محجبه به‌طور ویژه با مشکلاتی همچون عدم استخدام، مجبور شدن به ترک شغل، هدایت به سمت موقعیت‌های شغلی پایین‌تر از توانایی‌هایشان یا ناچار شدن به راه‌اندازی کسب‌وکار شخصی مواجه می‌شوند. حتی گزارش شده که برخی از آنان از شرکت در فعالیت‌های ورزشی محروم شده‌اند.

گفتمان سیاسی تبعیض را تشدید می‌کند

گزارش با اشاره به اینکه اصل لائیسیته در فرانسه به قانون ۱۹۰5 بازمی‌گردد، تأکید می‌کند که این اصل در سال‌های اخیر به ابزاری سیاسی برای محدود کردن حجاب و دیگر نمادهای دینی تبدیل شده است.

پس از حملات ۲۰۱۵، گفتمان‌های راست افراطی افزایش یافت و در رسانه‌های جریان اصلی نیز بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد. اصطلاحاتی مانند «گسترش اسلام» موجب تقویت نگاه منفی نسبت به مسلمانان شده است.

افزون بر این، حدود یک‌چهارم فرانسوی‌ها لائیسیته را به‌اشتباه «ممنوعیت همه نمادهای دینی در فضای عمومی» تفسیر می‌کنند. در گزارش تأکید شده که این تفسیر نادرست است و اجرای غلط سیاست‌های لائیسیته نه‌تنها تبعیض را کاهش نداده، بلکه آن را تشدید کرده است.  (ILKHA)