İran'ın, askeri kapasitesini yeniden inşa etmek ve bölgesel müttefiklerine olan desteğini artırmak amacıyla Çin'den büyük miktarda füze üretim malzemesi talep ettiği öne sürüldü. İddialara göre, İran yönetimi son aylarda binlerce tonluk roket yakıtı bileşeni siparişi verdi.

Amerikan kaynaklarına dayanan raporlara göre bu malzemelerin başında, katı yakıtlı balistik füzelerde kullanılan amonyum perklorat yer alıyor. Tahminlere göre sipariş edilen miktar, yaklaşık 800 balistik füze üretimi için yeterli olacak düzeyde.

Sızan bilgilere göre bu malzemenin yalnızca İran'ın kendi üretiminde kullanılmayacağı, aynı zamanda direniş gruplarına aktarılabileceği ifade ediliyor. İran'ın bu yolla bölgesel müttefiklerini güçlendirmeyi amaçladığı düşünülüyor.

Öte yandan, bu anlaşmanın Mart 2025'te ABD Başkanı Donald Trump'ın Tahran'la nükleer görüşmelere açık olduğunu açıklamasından önce yapıldığına dikkat çekiliyor.

Yılın ilk aylarında da Çin'den İran'a, sodyum perklorat maddesi taşıyan iki ayrı gemi sevkiyatı yapılmıştı. Bu madde, amonyum perklorat üretiminde öncü bileşen olarak kullanılıyor. Şubat ve mart aylarında ulaştırılan bu malzemenin, yaklaşık 260 kısa menzilli füze üretiminde kullanıldığı tahmin ediliyor.

ABD Hazine Bakanlığı, bu süreçte hem Çinli hem de İranlı şirketlere çeşitli yaptırımlar uygulamış, bu firmaları Devrim Muhafızları'na ve Yemen Ensarullah hareketine yönelik hassas malzeme temin etmekle suçlamıştı.

Çin'den resmî açıklama: Bilgimiz yok

Pekin yönetimi ise konuya ilişkin sorulara, "Bu tür bir ticaretten haberdar değiliz" yanıtını verdi. Çin Dışişleri Bakanlığı, çift kullanımlı (sivil ve askeri amaçlı) ürünlerin ihracatında sıkı denetim uygulandığını belirtti. Ancak Amerikan basınına göre, Hong Kong merkezli bir şirketin İran'da faaliyet gösteren bir kuruluşla bu ticari anlaşmayı yaptığı öne sürülüyor.

Haberde dikkat çeken bir başka detay ise, Çin'den gelen malzemelerin bir kısmının nisan ayında Bender Abbas'taki Şehid Recai Limanı'nda yanlış şekilde depolanması sonucu büyük bir patlamaya yol açtığı ve çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği iddiası oldu. Patlamanın, Kudüs Gücü'ne bağlı bir birimin hatalı uygulaması nedeniyle gerçekleştiği öne sürüldü. (İLKHA)