Yaklaşık 20 milyon seçmenin oy kullanacağı Irak genel seçimlerinde 329 sandalye için 8 bini aşkın merkezde oy verme işlemi sürüyor. Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ikinci dönemini hedeflerken, Sadr hareketinin boykotu seçimlere damgasını vurdu.

Irak halkı, 2003 yılındaki ABD işgalinden bu yana altıncı kez parlamentoyu belirlemek üzere bugün sandık başına gitti. Ülke genelinde 18 vilayette kurulan 8 bin 703 seçim merkezinde oy verme işlemi yerel saatle sabah 07.00'de başladı ve akşam 18.00'e kadar sürecek.

Irak Yüksek Seçim Komisyonu Sözcüsü Cumana el-Gelay, toplam 20 milyon 63 bin 773 seçmenin kayıtlı olduğunu, oy verme sürecinin elektronik sistemle izlendiğini ve sandıkların otomatik olarak saat 18.00'de kapanacağını açıkladı.

Seçimlerde 329 sandalye için 7 bin 700'ü aşkın aday yarışıyor. Bunların 3 bin 225'i parti listelerinden, 4 bin 443'ü ittifak listelerinden, 75'i ise bağımsız aday olarak seçime katılıyor. Kadınlar için 83, azınlıklar içinse 9 kota sandalyesi ayrılmış durumda.

Askerî ve güvenlik güçleriyle Peşmerge ve Haşdi Şabi mensupları, pazar günü yapılan özel oylamayla elektronik ortamda oylarını kullanmıştı.

Siyasi bloklar ve adaylar

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, 2022'de kurduğu hükümeti ikinci döneme taşımak amacıyla İmar ve Kalkınma Koalisyonunu yönetiyor. Kampanyasında yolsuzlukla mücadele, kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi ve devlet otoritesinin güçlendirilmesi vurgusu öne çıkıyor.

Önceki Başbakan Nuri el-Maliki'nin liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu ise özellikle orta ve güney vilayetlerde güçlü bir şekilde Sudani'nin blokuyla yarışıyor.

Eski Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi'nin liderliğindeki Takaddum (İlerleme) Partisi, batı ve kuzeydeki bölgelerde güçlü bir tabana sahip ve devlet kurumlarının yeniden inşası ile toplumun güçlendirilmesini savunuyor.

Kürt bölgesinde ise Mesud Barzani'nin başında bulunduğu Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) yönetimdeki etkisini korumaya çalışıyor ve petrol gelirlerinden daha fazla pay talep ediyor. Buna karşılık, Bafel Talabani'nin liderliğindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Bağdat'la yakın ilişkiler kurma politikasını sürdürüyor.

Sadr hareketinin boykotu

Seçimlerin en dikkat çekici yönü, Mukteda es-Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi'nin seçimleri boykot etmesi. Hareketin güçlü olduğu Bağdat ve diğer vilayetlerde bu durumun sandığa katılım oranlarını etkileyebileceği değerlendiriliyor.

İlk sonuçların 24 saat içinde açıklanması bekleniyor. Ancak yeni hükümetin kurulması aylar sürebilir. Nihai sonuçların Federal Yüksek Mahkeme tarafından onaylanmasının ardından 329 üyeli yeni meclis toplanarak başkanını ve yardımcılarını seçecek. Ardından cumhurbaşkanı belirlenecek ve en büyük blok hükümeti kurmakla görevlendirilecek.

Hükümeti kuracak adayın 30 gün içinde güvenoyu alması gerekiyor, ancak Irak'ta bu sürecin genellikle uzun ve zorlu müzakerelerle tamamlandığı biliniyor.

Irak yasalarına göre, yeni seçimlerin mevcut meclis döneminin sona ermesinden en geç 45 gün önce yapılması gerekiyor. Mevcut dönem 8 Ocak 2026'da sona erecek. (İLKHA)