Avrupa Birliği (AB) üye ülkelerinin, göç konusunda vardığı anlaşmaya göre AB'nin sığınmacıları geri gönderme konusunda daha sert bir politika uygulaması öngörülüyor.

Birlik üyesi 27 ülkenin içişleri bakanları, sığınma başvurusu reddedilen kişilerin AB sınırları dışında kurulacak iade merkezlerine gönderilmesini öngören plana destek verdi.

Brüksel’deki toplantıda bakanlar, Avrupa Komisyonu tarafından sunulan ve göç akışını kısıtlamayı hedefleyen bir dizi tedbirde anlaştı. 

Kabul edilen tedbirler, sığınma talebi kabul edilmeyen göçmenlerin menşe ülkelerine değil, Avrupa'nın güvenli kabul ettiği üçüncü ülkelere gönderilmesinin önünü açıyor.

Planın yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu’nun onayı gerekirken, yeni düzenleme Avrupa topraklarını terk etmeyi reddeden göçmenler için daha uzun gözaltı süreleri gibi ağır cezalar da içeriyor.

Toplantıda öne çıkan en kritik başlık, sığınma başvurusu reddedilenlerin tutulacağı ve AB sınırları dışında yer alacak merkezlerin inşası oldu.

AB Göçten Sorumlu Komisyon Üyesi Magnus Brunner, sürecin hızlanması gerektiğini belirterek "İnsanlara neler olup bittiği üzerinde kontrol sahibi olduğumuz hissini vermeliyiz" açıklamasını yaptı.

Resmi verilere göre 2025 yılında Avrupa'ya düzensiz girişler geçen yıla kıyasla yüzde 20 oranında azaldı. 

İçişleri bakanlarının hamlesine paralel olarak AB, ticaret politikasını da göçmen sınır dışı süreçlerinde bir koz olarak kullanmaya hazırlanıyor.

Birlik, kendi vatandaşlarını geri almayı reddeden ülkelerin ticari avantajlarını askıya almasına olanak tanıyan yeni bir anlaşmayı sonuçlandırdı.

Yapılan politika değişikliğiyle birlikte AB pazarına düşük gümrük vergisiyle erişim hakkı, ilgili ülkenin "kendi vatandaşlarını geri kabul etmesi" şartına bağlanıyor.

Bu adım, on yıllardır gelişmekte olan ülkelere indirimli veya sıfır gümrük vergisi sağlayan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi'nde (GSP) köklü bir değişimi işaret ediyor.

Daha önce insan hakları, çalışma koşulları ve çevre standartlarına bağlı olan GSP, artık göç işbirliğini de kapsayacak.

Avrupa Konseyi'nden yapılan açıklamada, "Bir yararlanıcı ülke, kendi vatandaşlarının geri kabulü konusunda AB ile işbirliği yapmazsa GSP tercihleri geri çekilebilir" ifadesi kullanıldı.

Ticaret ve iltica politikalarındaki reformlar sürerken, AB sınır güvenliğini artırmak için yeni teknolojileri de devreye alıyor.

Pasaport damgalarının yerini alacak olan Giriş/Çıkış Sistemi (EES), 12 Ekim 2025 tarihi itibarıyla faaliyete geçti.

Sistem, AB vatandaşı olmayanların Schengen Bölgesi'ne giriş ve çıkışlarını dijital olarak kaydediyor; parmak izi ve yüz taraması gibi biyometrik verilerle vize sürelerinin aşılıp aşılmadığını takip ediyor.

Bunun yanı sıra, 2026 yılı sonlarında Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemi'nin (ETIAS) hayata geçirilmesi planlanıyor.

Bu sistemle birlikte ABD, İngiltere, Kanada ve Avustralya gibi vize muafiyeti bulunan 59 ülkenin vatandaşları, Schengen Bölgesi'ne girmeden önce çevrimiçi seyahat izni almak zorunda kalacak. (İLKHA)