Avrupa Birliği'nin "Ufuk 2020 Programı" kapsamında desteklenen ve PRIMA Programı çatısı altında yürütülen “Yenilebilir Filizlerden Sağlıklı Gıdaya – FEED” projesinin Türkiye ayağı, Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nde (ATÜ) sürdürülüyor.

Projenin Türkiye koordinatörlüğünü ATÜ Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zafer Erbay üstleniyor.

6 ülkeden 10 kurumun ortak olduğu ve 1 Haziran 2023'te başlayan projenin üç yıl sürmesi planlanıyor. Türkiye ekibinde Prof. Dr. Zafer Erbay’ın yanı sıra Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Levent Yurdaer Aydemir, Dr. Pelin Salum Erbay ile Maden Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Onur Güven de araştırmacı olarak görev yapıyor. Ayrıca bir doktora öğrencisi ve bir doktora sonrası araştırmacı, projede bursiyer olarak yer alıyor.

Fonksiyonel gıdalar hedefleniyor

Projeyle, farklı bitki türlerinden elde edilen filizlerin sağlık ve beslenme açısından faydaları incelenerek bu filizlerden fonksiyonel gıdalar üretmek hedefleniyor. Prof. Dr. Zafer Erbay, bu kapsamda geliştirilecek ürünlerin sürdürülebilirliğinin test edileceğini ve özellikle gençler başta olmak üzere farklı sosyal gruplarda kabul düzeylerinin değerlendirileceğini ifade etti.

Fonksiyonel gıdaların, bireyin sağlığı, fiziksel performansı ve ruh hali üzerinde olumlu etkiler yaratan özellikleriyle öne çıktığını belirten Erbay, “Üniversitemizde filizleri kullanarak bu özellikleri taşıyan gıdalar geliştirmeye çalışıyoruz. Böylece, doğrudan beslenme yoluyla yüksek sağlık potansiyeline sahip bileşenlerin vücuda alınması mümkün olacak,” dedi.

Geleneksel gıdalar yenilikle buluşuyor

Projede, sağlık açısından faydalı filiz bileşenlerinin korunması ve işlenmesi amacıyla mikro kapsülleme tekniklerinden yararlanılıyor. Bu bileşenler, gıda proteinleri, yağlar ve karbonhidratlarla çevrelenerek hem işleme süreçlerinden hem de sindirim sisteminden kaynaklanan bozulmalara karşı korunuyor. Erbay, bu yöntem sayesinde söz konusu bileşenlerin bağırsaklara ulaşmasının sağlanacağını belirtti.

Çalışmalar kapsamında özellikle geleneksel Türk gıdalarından ayran ve erişte üzerine yoğunlaşıldığı bilgisini veren Erbay, “Bu gıdaları, fonksiyonel özellikleri artırılmış hale getirerek tüketiciye sunmayı hedefliyoruz,” dedi.

Gelişmiş laboratuvar altyapısı kullanılıyor

ATÜ’nün bu alandaki teknik donanımına da dikkat çeken Erbay, projede püskürtmeli kurutma, enkapsülasyon, emülsiyon hazırlama gibi ileri üretim tekniklerinin yanı sıra; partikül boyutu analiz cihazları, spektrofotometreler, mikroskoplar, GC-MS ve GC/FID gibi laboratuvar ekipmanlarının kullanıldığını kaydetti.

PRIMA programı hakkında

PRIMA Programı, iklim değişikliği, gıda güvencesi, su kıtlığı ve sürdürülebilir tarım gibi alanlarda Akdeniz bölgesine yönelik araştırma ve yenilik projelerini destekleyen önemli bir Avrupa Birliği girişimi olarak öne çıkıyor. (İLKHA)